Budownictwo to jest to Społeczna Szkoła Zarządzania i Handlu w Oświęcimiu
A A A

Równouprawnienie w budownictwie

PROMOCJA RÓWNOUPRAWNIENIA

Dziewczęta wybierają chętniej kierunki humanistyczne, uznawane za bardziej „kobiece”, niekoniecznie zapewniające dobrą pozycję na rynku pracy, niekoniecznie też kluczowe dla rozwoju społecznego i budowania gospodarki opartej na wiedzy.
Dziewczętom i chłopcom należy zapewnić taką samą możliwość rozwoju. Dzielenie zabawek w latach najmłodszych na te przeznaczone dla chłopców i te dla dziewczynek nie sprzyja temu zadaniu. Jest pierwszym komunikatem przekazywanym dzieciom – chłopcy powinni zajmować się techniką, budować, konstruować, marzyć o własnym samochodzie i locie w kosmos. Natomiast dziewczynki powinny bawić się w dom, tulić lalki oraz marzyć o księciu z bajki.
Zabawki adresowane do chłopców oswajają z techniką. Pozwalają im myśleć o sobie bez zahamowań jak o inżynierze, budowlańcu, pilocie czy strażaku. Kobieta wychowana w takim społeczeństwie, musi nie tylko wznieść się ponad ten podział, ale również pokonać uprzedzenia chłopca – przyszłego inżyniera, budowlańca lub strażaka – i przekonać go, że ma prawo wejść do jego męskiego świata na równych zasadach. Być może już na tym etapie należy szukać przyczyn mniejszego udziału kobiet w lepiej płatnych zawodach technicznych.

Dziś Polki dążą do wolności, są otwarte na Świat, na nowe propozycje, ważna jest dla nich praca zawodowa. Model "kury domowej" odchodzi powoli do lamusa, a mężczyźni coraz częściej przejmują "zarezerwowane" dla kobiet obowiązki. Współczesne Polki są niezależne, chętnie podnoszą swoje kwalifikacje, odczuwają potrzebę ciągłego samokształcenia i doskonalenia.

Równouprawnienie to równość praw. Równouprawnienie jest zachowane wówczas, kiedy kobiety i mężczyźni mogą korzystać na równych zasadach z praw im przysługujących. Równouprawnienie obejmować musi wszystkie dziedziny życia człowieka. Musi niwelować bariery, w tym uprzedzenia, przesądy i krzywdzące stereotypy, które utrudniają kobietom i mężczyznom indywidualny rozwój i samorealizację.

Zasada równouprawnienia płci zagwarantowana jest we wszystkich podstawowych, międzynarodowych dokumentach praw człowieka, podpisanych i ratyfikowanych przez Polskę: w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, ONZ Konwencji o Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Europejskiej Karcie Socjalnej.
Śledząc politykę władz polskich pod kątem respektowania standardów praw człowieka, zauważyć można dostosowanie prawa pracy do wymogów Unii Europejskiej, przynależność do NATO zobowiązała z kolei do zaakceptowania służby wojskowej kobiet. Równość płci zagwarantowana jest prawnie i musi być przestrzegana we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. Obecnie Polki mają statystycznie wyższy poziom wykształcenia niż polscy mężczyźni.

Absolwenci szkół budowlanych – wiedząc o obowiązującej zasadzie równouprawnienia w miejscu pracy i znając genezę wprowadzenia tej zasady do ustawodawstwa międzynarodowego kształtować będą pozytywne postawy społeczne. Może to również uchronić przyszłych inżynierów, kierowników oraz firmy na rzecz których pracować będą przed występowaniem w sądzie jako pozwani w sprawach o dyskryminację, mobbing czy molestowanie.

Polski Kodeks Pracy (art. 112 i 113 oraz 183a-183e Kodeksu Pracy) za dyskryminację ze względu na płeć uważa każde nieakceptowane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy (molestowanie seksualne).

By określone zachowanie mogło mieć znamiona molestowania musi zawierać w sobie następujące przesłanki:
  • być nieakceptowane przez pracownicę (pracownica nie aprobuje danego zachowania, nie zgadza się na nie);
  • mieć charakter seksualny lub odnosić się do płci pracownika. Składnikami takiego zachowania mogą być zarówno elementy fizyczne (np. próby fizycznego kontaktu, poklepywanie, obejmowanie, nieaprobowane gesty), werbalne (np. żarty erotyczne, zaczepki słowne, składanie propozycji seksualnych) oraz pozawerbalne (np. przesyłanie treści erotycznych w korespondencji mailowej, wywieszanie w miejscu pracy zdjęć, plakatów erotycznych);
  • cel lub skutek zachowania wyraża się w naruszeniu godności, poniżeniu, upokorzeniu pracownicy.

Ważne jest także, iż za molestowanie odpowiada pracodawca, niezależnie czy zachowania takiego dopuszcza się w stosunku do pracownicy przełożony czy współpracownik.

Podmiotem odpowiedzialnym za zapewnienie środowiska wolnego od dyskryminacji i molestowania jest pracodawca. Niezależnie więc od tego, kto dopuszcza się w miejscu pracy molestowania, to od pracodawcy (a nie np. od współpracowników) ofiara dyskryminacji ma prawo żądać należnych roszczeń.


W ostatnich latach bardzo głośno mówi się o mobbingu w pracy – ciągłym poniżaniu, szykanowaniu, ośmieszaniu pracowników przez szefa czy współpracowników. Niestety mobbing (według art. 943 §2 Kodeksu Pracy) to nie tylko zjawisko, które dotyczy dorosłych. Tego okrucieństwa doświadczają również uczniowie – w szkole, na uczelni czy podczas zabawy na podwórku. W ostatnich latach w polskich szkołach mobbing stał się bardzo poważnym problemem.Najprościej mobbing można nazwać wytworzeniem się wokół ofiary atmosfery zagrożenia, która ma na celu wyłączenie jej z grupy koleżeńskiej lub z życia społecznego.

Do najczęstszych form mobbingu zalicza się:
  • szykanowanie,
  • izolowanie,
  • wyśmiewanie, wyszydzanie, ubliżanie,
  • obmawianie, plotki,
  • szantaż,
  • przemoc fizyczna – popychanie, bójki, zaczepki, wrogie gesty.

Istnieje również częsty problem dyskryminowania kobiet w ciąży. Reguluje tę kwestię Kodeks Pracy w art. 177 par. 3 Kodeksu Pracy, który mówi; jeśli pracownica zatrudniona jest na okres próbny przekraczający miesiąc, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy, jest w ciąży i umowa o pracę kończy się jej po zakończeniu 3 – go miesiąca ciąży, wówczas pracodawca ma obowiązek przedłużyć jej umowę do dnia porodu. Spodziewając się więc przedłużenia umowy o pracę w przypadkach umów czasowych, gdy pracownica jest w mniej zaawansowanej ciąży niż ukończony 3 miesiąc, warto poczekać z informowaniem pracodawcy.

Instytucje pomocne w zwalczaniu przejawów dyskryminacji:
Kuratorium Oświaty w Krakowie, Wydział Nadzoru Pedagogicznego i Rozwoju Edukacji
Adres: 31-156 Kraków, ul. Basztowa 22, tel. 12 616 01 83

Kuratorium Oświaty w Krakowie – Telefon zaufania, tel. 667 977 678
Ministerstwo Edukacji Narodowej
Adres: 00-918 Warszawa, al. Jana Chrystiana, ul. Szucha 25, tel. 22 347 41 00

Wydział VI Pracy Sąd Okręgowy w Krakowie
Adres: 31-547 Kraków, ul. Przy Rondzie 7, tel. 12 619 50 00

Prokuratura Okręgowa
Adres: 30-965 Kraków, ul. Mosiężnicza 2, tel. 12 619 60 00

Rzecznik Praw Dziecka – Telefon Zaufania 800 12 12 12
Państwowa Inspekcja Pracy
Adres: 31-011 Kraków, Plac Szczepański 5, tel. 12 424 04 50

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji – Departament Wyznań Religijanych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych,
Adres: 02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 36/38, tel. 22 601 15 50

Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania,
Adres: 00-583 Warszawa, Al. Ujazdowskie 1/3, tel: 22 694 75 35

Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych
Adres: 00- 362 Warszawa, ul. Gałczyńskiego 4, tel 22 55 10 107

Związki Zawodowe.

Organizacje pozarządowe:
Towarzystwo Interwencji Kryzysowej, ul. Krakowska 19 (I piętro), 31-062 Kraków, tel. 12 431 15 59
Centrum Pomocy Prawnej im. H. Nieć, ul. Krowoderska 11/7, 31-141 Kraków, tel.: 12 633 72 23
Stowarzyszenie Interwencji Prawne, ul. 3 Maja 12 lok. 510, ul. 00-391Warszawa, tel. 22 621 51 65
Ośrodek Praw Człowieka Uniwersytetu Jagiellońskiego, Al. Z. Krasińskiego 18/3, 30–101 Kraków, tel.: 12 427 24 80


Kilka pytań do:

Karolina Herma, 28 lat
absolwentka Politechniki Poznańskiej,
architekt pracująca w renomowanym biurze projektowym.
  • Branża budowlana projektowa to męskie zajęcie?
Bycie Architektem jak najbardziej nie :)
Wiadomo, do projektowania trzeba mieć bardziej artystyczną duszę, a to często wiąże się z lekką nutką kobiecej miękkości. W pracowni, w której obecnie pracuję, zatrudnionych jest 8 osób – cztery kobiety i czterech mężczyzn – oraz jeden student – praktykant. Podział płci po równo - 4 kobiety na 4 facetów. Dyskryminacji w biurze nie czuję żadnej, a atmosfera między pracownikami jest fantastyczna. Respektujemy nawzajem swoje pomysły, często robimy sobie małe wewnętrzne konkursy na pomysły. Jest to praca bardzo twórcza i kreatywna, żeby się nie wypalić zawodowo każdy znajduje sobie odskocznię, hobby.
  • Na czym polega Twoja praca?
W większości siedzę w biurze opracowując projekty. Do moich zadań należy wykonanie projektu od A do Z, czyli od koncepcji, poprzez projekt budowlany, do projektu wykonawczego ze wszystkimi potrzebnymi detalami. Nie jest to tylko rysowanie i graficzne opracowywanie (mówię o licznych prezentacjach, planszach konkursowych, fotowizualizacjach) ale też spotkania z klientami/inwestorami, wykonawcami, przygotowywanie dokumentacji odpowiedniej do uzyskania pozwoleń. Czasami, jeżeli inwestycja jest niedaleko mojej pracy chodzę, jeżdżę na budowę, gdzie muszę na bieżąco kontrolować prace, dawać robotnikom wyjaśnienia, robić poprawki etc. Projektów w Polsce robię stosunkowo niewiele, gdyż większość moich zajęć skupia się na Szwajcarskich inwestycjach, które są o wiele bardziej złożone i większe. Mogę zatem przebierać w ofertach i wybrać coś interesującego.
  • Pracowałaś na budowie, jak postrzegasz kobietę przy noszeniu pustaków?
Uważam, ze akurat w zawodzie budowlanym - PROJEKTOWYM - nie ma dyskryminacji. Natomiast w branży budowlanej – wykonawczej istnieje problem dyskryminacji, który wynika głównie z różnicy sił pomiędzy mężczyzną a kobietą.
Pracowałam przez krótkie okresy na budowach jako pracownik fizyczny i uważam, że normalna kobieta nie jest do tego stworzona: materiały, paczki, bloczki, deski są zdecydowanie za ciężkie, aby kobieta mogła je przenosić bez uszczerbku na zdrowiu. Inne zdanie mam natomiast na temat prac precyzyjnych, wykończeniowych, w których kobiety radzą sobie całkiem nieźle, np. kładzenie płytek, gładzi, montaże (drobne prace wykończeniowe nie wymagające przenoszenia ciężkich przedmiotów).
  • Będąc kobietą – architektem odczuwasz dysproporcje w zespołu męsko – żeńskiego?
Nie odczuwam, dochody pozwalają mi na spokojne satysfakcjonujące życie bez odczucia frustracji, że na coś mnie nie stać. Spełnienie zawodowe i dobre wyniki mojej pracy dały mi dużo pewności siebie – jeżeli chcę coś osiągnąć nie mam obaw przed próbą zdobycia tego, a nawet jeżeli się to nie uda, zawsze można spróbować drugi, trzeci raz w inny sposób. Na pewno nauka nie kończy się na studiach – uczę się cały czas! Każdy projekt niesie ze sobą nowe wyzwania, czy to jest szpital, czy szkoła czy biuro. Do każdego tematu trzeba się przygotować. Ważne jest podnoszenie swoich kwalifikacji, kursy, szkolenia, studia podyplomowe, nauka języków - oprócz zdobywania wiedzy, specjalizacji, która daje przewagę nad innymi pracownikami, można w trakcie poznać wielu ciekawych ludzi.

Mamy równe prawo do:
  • zdobywania wykształcenia,
  • równej płacy za pracę o jednakowej wartości,
  • informacji,
  • prywatności,
  • wyrażania opinii,
  • przestrzegania wolności od poniżającego traktowania,
  • aktywności zawodowej w wymarzonych zawodach,
  • równego traktowania w miejscu pracy oraz w systemach zabezpieczenia społecznego,
  • przeniesienia ciężaru dowodu w sprawie o dyskryminację ze względu na płeć na sprawcę,
  • pełnego wymiaru czasu pracy.

Potencjalny pracodawca nie może pytać o ewentualne plany zakładania rodziny, a w wypadku jej posiadania o to jak zamierzamy pogodzić rolę żony/męża, matki/ojca i pracownika firmy.

Kobieta starająca się o pracę nie musi na polecenie potencjalnego pracodawcy wykonywać badań ginekologicznych (co jest sprzeczne z Instrukcją nr 53 Ministra Zdrowia z 10 VII 1955 r. w sprawie badań ginekologicznych kobiet wstępujących do pracy).

Równość w traktowaniu kobiet i mężczyzn w szkołach, uczelniach, miejscach pracy jest ważna z punktu widzenia zarządzania coraz bardziej różnorodnymi zasobami ludzkimi. W warunkach polskich najbardziej widoczne jest obecnie zróżnicowanie zasobów pracy ze względu na płeć, choć w niedalekiej przyszłości pracodawcy będą mieli do czynienia z postępującym zróżnicowaniem pracowników także ze względu na narodowość czy rasę. Problematyka równouprawnienia jest ważna także dlatego, że efektywne przeciwdziałanie dyskryminacji w sferze zatrudnienia i tworzenie równych szans dla wszystkich pracowników niezależnie od ich płci czy innych cech demograficzno -społecznych wpisuje się w społeczną odpowiedzialność biznesu i przyczynia się do kształtowania lepszego wizerunku firmy oraz przynosi wymierne korzyści ekonomiczne.

Jedynie powszechna świadomość na temat równouprawnienia pozwoli trwale zlikwidować nierówności w traktowaniu osób różnej płci. Zmiany przyniosą korzyści zarówno firmom, jak i instytucjom państwowym oraz samorządowym. Najważniejsze jednak jest to, że przyniesie to korzyści wszystkim mężczyznom i kobietom, którzy zyskają realną wolność decydowania i realizacji swojej drogi życiowej.

_____________________________________

Kodeks Pracy, zapewnia równe prawa kobietom i mężczyznom, znajdują się zapisy, które m.in. pozwalają wykorzystać urlop wychowawczy obydwojgu rodzicom (art. 186 Kodeksu Pracy). Zrównaniu praw kobiet i mężczyzn służą też przepisy, które weszły w życie od stycznia 2010 r. Nowe zapisy pozwolą mężczyznom mającym dzieci w wieku poniżej 12 miesięcy skorzystać z urlopu ojcowskiego w wymiarze jednego tygodnia, a od 2012 r. w wymiarze dwóch tygodni płatnego urlopu. Dopiero w 1996 roku do polskiego Kodeksu Pracy wprowadzono nowelizację, która zawiera przepisy dotyczące równouprawnienia w miejscu pracy. Art. 11 Kodeksu Pracy mówi, że pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków. Natomiast jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu jest niedopuszczalna.

_____________________________________

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 32.

  1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.
  2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny.

Art. 33.
 
  1. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym.
  2. Kobieta i mężczyzna mają w szczególności równe prawo do kształcenia, zatrudnienia i awansów, do jednakowego wynagradzania za pracę jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.
_____________________________________

Europejskie Dyrektywy „równościowe”.
Równość płci traktowana jest jako jeden z priorytetów Unii i zasada ta powinna być wdrażana we wszystkich możliwych działaniach i obszarach. Zasady dotyczące popierania równości między mężczyzną a kobietą, eliminowania nierówności, a także zwalczania dyskryminacji ze względu na płeć, znalazły się w prawie pierwotnym zawartym w Traktacie Ustanawiającym Wspólnotę Europejską.

Wersja skonsolidowana Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską
Część I Zasady
Artykuł 2
Zadaniem Wspólnoty jest, przez ustanowienie wspólnego rynku, unii gospodarczej (...), popieranie (...) harmonijnego, zrównoważonego i stałego rozwoju działalności gospodarczej, wysokiego poziomu zatrudnienia i ochrony socjalnej, równości mężczyzn i kobiet(...)
Artykuł 3
(...)
2. We wszystkich działaniach określonych w niniejszym artykule Wspólnota zmierza do zniesienia nierówności oraz wspierania równości mężczyzn i kobiet (...)
Artykuł 13
1.(...) Rada (...) może podjąć środki niezbędne w celu zwalczania wszelkiej dyskryminacji ze względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.


Rola traktatu jest podobna do roli, którą pełni konstytucja w naszym kraju. Zapisy Traktatu, podobnie jak konstytucji, są raczej ogólne i wytyczają kierunek przepisów szczegółowych, które znajdują się w tzw. prawie wtórnym. Jedną z kategorii tego prawa są dyrektywy, które zobowiązują wszystkie państwa członkowskie do wydawania odpowiednich aktów prawnych.
Obecnie obowiązuje dziesięć unijnych dyrektyw równościowych, w 2006 roku weszła w życie nowa zbiorcza dyrektywa (2006/54), która reguluje zasady równych szans i jednakowego traktowania.

Autor: Jerzy Herma
2010 - 2024 © Społeczna Szkoła Zarządzania i Handlu w Oświęcimiu | design: Wdesk drukuj góra
Biuro projektu: Społeczna Szkoła Zarządzania i Handlu, ul. Leszczyńskiej 7, 32-600 Oświęcim
tel./fax: 33 8475 475, fax: 33 8475 479, e-mail: bud@szih.pl